“De toekomst is van de kinderen,
dus ook het land & de landbouw”

- Jan Terlouw voor Foodprint

Ga mee op ontdekkingsreis door de wereld van ons voedsel

‘Ben even boodschappen doen!’ Meestal betekent dat ‘ik ga even eten halen’. Maar jouw eten groeit natuurlijk niet in de supermarkt. Heb je je wel eens afgevraagd waar jouw eten eigenlijk vandaan komt? En wat er allemaal mee is gebeurd voor het in de winkel lag? Die wortel of komkommer heeft namelijk best een hoop doorgemaakt voor jij er een stuk van afhapte. Wil je meer weten over je eten? Hier vind je het!

Background Solliciteren

Op deze website kom je van alles te weten over de landbouw van de toekomst. Nederland komt er in 2050 behoorlijk anders uit te zien. Ga mee op reis door de wereld van ons voedsel. Langs akkers, weiden en bossen, langs rivieren en de zee. En neem alvast een kijkje in de toekomst! Wist je bijvoorbeeld dat er rondom onze steden voedselbossen gaan komen met planten, struiken en bomen die stuk voor stuk eetbare zaden, bladeren of vruchten opleveren? Over een paar jaar kan je daar lekker wandelen én je eten plukken. Hoe leuk is dat! En wat dacht je van op afstand bestuurbare tractoren en robots die kunnen oogsten?

Hier komt een filmpje (voedselbos Klokhuis)

Onze voedselproductie

Landbouw nu

Het meeste eten dat op dit moment in Nederland wordt verbouwd, komt van grote uitgestrekte akkers. Op deze akkers wordt steeds hetzelfde gewas verbouwd in enorme hoeveelheden. Elk jaar opnieuw. Je hebt ze vast wel eens gezien: die eindeloze velden vol maïs, graan of aardappelen. Dit soort landschappen noem je monoculturen. Het zijn dus landschappen waar boeren maar één gewas (één soort) verbouwen. Veel van de oogst wordt nu geëxporteerd: verkocht aan het buitenland. Monoculturen zijn niet goed voor het leven in de bodem. Als je maar één gewas verbouwd raakt de bodem namelijk elk jaar een beetje meer uitgeput. Om toch een goede oogst te krijgen moeten boeren veel extra hulpstoffen toevoegen: kunstmest bijvoorbeeld. Doe je dat niet dan groeit er op een gegeven moment niks meer. Vergelijk het maar een beetje met dat je de hele dag zou sporten zonder te eten en te drinken. Ook vraag je bijna om een plaag als je maar één soort verbouwd. Sommige insecten zijn verzot op één bepaald gewas, dus als daar ineens voetbalvelden vol van bij elkaar staan denken die natuurlijk ook: hier moeten we zijn! Om zo’n plaag te voorkomen moet je bestrijdingsmiddelen spuiten en dat is nou niet bepaald gezond. Voor die plaaginsecten niet, maar voor ons en de omgeving óók niet. Bovendien gebruiken de boeren bij monoculturen enorm zware machines en ook dat is niet best voor de bodem. De bodem klinkt er namelijk door in.

Bijna de helft (40%) van alles wat op onze akkers wordt verbouwd is op dit moment alleen bedoeld als voer voor onze veestapel. Het gaat rechtstreeks naar de koeien, varkens, kippen en schapen die we eten of exporteren. Je voelt het vast al een beetje aankomen: op deze manier kan onze aarde het niet veel langer meer volhouden.

Hier komt een filmpje (monoculturen en bodem) - volgt

Kan het ook anders?

Gelukkig wel. Om dit aan jou uit te leggen hebben wij de hulp ingeschakeld van Prof. Imke de Boer. Zij werkt bij een van de belangrijkste landbouwuniversiteiten van de wereld: de Universiteit van Wageningen. Er zijn maar weinig mensen in Nederland die meer over de toekomst van onze landbouw weten. Imke heeft met haar team lang nagedacht over de vraag: wat kan de aarde dan wel aan? (Wat kunnen we bijvoorbeeld doen om de bodem weer gezond en de natuur terug te krijgen) hoe kunnen we mensen en boeren weer dichter bij elkaar brengen en hoe kunnen we ervoor te zorgen dat er straks genoeg betaalbaar en gezond eten is voor iedereen? Ze wil dat ook de boeren erop vooruitgaan en ziet ze als beheerders van het landschap (een soort boswachters, maar dan van het platteland). Met haar plan( de Voedselvisie 2050) won ze samen met haar team een belangrijke prijs (als enige in Europa!). Imke vindt het super belangrijk om haar ideeën aan jou uit te leggen, want jij bent tenslotte de toekomst! Ben je al nieuwsgierig?

Boeren van de toekomst

Wat nou, dacht Imke, als op de akkers waar nu veevoer wordt geteeld alleen eten zou groeien wat door mensen gegeten kan worden? Ze onderzocht het en ontdekte dat er dan meer dan genoeg eten zou overblijven voor iedereen in Nederland. Het restafval van dat eten (dus het eten dat je overhoudt omdat mensen het niet kunnen verteren) kan dan naar het vee. Dat zou dan wel betekenen dat die veestapel een stuk kleiner moet worden. Maar de dieren die dan overblijven krijgen dan ineens wel veel meer ruimte. Je hebt vast wel eens beelden gezien van de overvolle hokken in de bio industrie. Daar wordt niemand echt blij van natuurlijk. Als we met zijn allen minder vlees zouden gaan eten, houden we veel meer ruimte over voor de dieren en dan krijgen die dus een beter leven. Overigens hoeven we ook niet opeens met zijn allen helemaal te stoppen met het eten van vlees. Op sommige grond kan je namelijk toch geen groente voor mensen verbouwen, denk maar aan weilanden waar alleen gras wil groeien. Daar kan een boer prima koeien op laten rondlopen. Ook blijven er vaak reststromen (afval dus) over die niet voor mensen verteerbaar zijn, maar wel voor dieren.

Hier komt een filmpje (Imke) - volgt

Robots

Een boer hoeft niet alleen maar mais óf prei óf aardappelen te verbouwen. Je kunt namelijk ook heel goed verschillende soorten naast elkaar zetten: strokenteelt noem je dat. Gewassen kunnen zelfs op een piepklein stukje grond dwars door elkaar worden verbouwd: dat noem je pixelteelt (denk maar aan de vierkante hokjes waar een TV scherm uit is opgebouwd). Het zou zelfs kunnen dat ieder huishouden in de toekomst zo’n piepklein stukje land bij een boer huurt. En dat je dan zelf kunt bepalen wat daar op verbouwd gaat worden. Hoe leuk zou dat zijn?

Terug naar de strokenteelt. Uit onderzoek blijkt dat deze manier van groente verbouwen ongelooflijk goed is voor het leven in de bodem. De meeste planten vinden het heel fijn als ze een buurman of buurvrouw hebben van een andere soort. Daar worden ze boven en onder de grond sterker van, waardoor ze beter beschermd zijn tegen ziektes en insectenplagen. Groot voordeel is dat je daardoor ineens veel minder bestrijdingsmiddelen nodig hebt en dat is natuurlijk een stuk gezonder. Bovendien is het ook verstandig voor de boer, want gewassen die in strokenteelt worden verbouwd kunnen een stuk beter tegen de gevolgen van klimaatverandering (droogte of juist teveel neerslag, plagen enz.) En strokenteelt trekt ook insecten aan die juist goed zijn voor planten, bijvoorbeeld omdat ze bladluizen opeten.

Heb je wel eens een schooltuintje gehad? Dan weet je dit misschien al:

Wel eens van de peenvlieg gehoord? Dat rottige beestje legt haar larven graag in wortels en kan zo een hele peenoogst naar de knoppen helpen. Maar als je uien naast peentjes plant, kiezen ze liever een andere plek omdat ze een pokkehekel hebben aan de geur van uien. Handig!

En wist je dat als je simpele heggetjes en houtwallen aanlegt tussen de weiden en akkers er in een mum van tijd allerlei kleine dieren en insecten terugkomen? Roofinsecten die plaaginsecten opeten bijvoorbeeld. En dat niet alleen, er duiken ook allerlei planten op die de bodem extra gezond maken.

Dit soort trucjes gebruikten de mensen in de middeleeuwen daarom al, maar we zijn van de strokenteelt en de heggetjes afgestapt omdat het nogal arbeidsintensief is. En arbeid (werk) kost nu eenmaal geld. Máár… we leven in een bijzondere tijd! Een tijd waarin er continu nieuwe dingen worden uitgevonden, ook voor de landbouw. Zo worden er op dit moment op universiteiten en in allerlei bedrijven waanzinnig handige landbouwmachines, drones en robots ontwikkeld speciaal voor gewassen die dicht naast elkaar of zelfs door elkaar heen groeien. Die robots kunnen dan het werk doen, dus dan maakt het niet zoveel meer uit.

Genoeg voedsel?

Misschien vraag je je af of er wel genoeg eten overblijft voor iedereen in Nederland als we het anders zouden doen. Veel van de oogst nu wordt geëxporteerd: verkocht aan het buitenland. Er wordt ook een hoop voedsel geïporteerd: naar Nederland gebracht. Als we alles om zouden gooien kan zelfs een dichtbevolkt landje als Nederland meer dan genoeg voedsel produceren voor iedereen die in Nederland woont. Dan hebben we dus geen (of in ieder geval een stuk minder) buitenlandse boeren meer nodig. En als we niet meer zoveel voedsel heen en weer hoeven te sturen is dat natuurlijk ook veel beter voor het milieu.

Op reis naar een gezonde bodem met voedselbossen, strokenteelt en permacultuur

Tekst wordt nog aangevuld
Background Solliciteren

Wat zou jij ervan vinden om de eerste minister van verantwoord voedsel te worden? Wat zou jij allemaal veranderen aan het voedsellandschap? Solliciteer nu.

Background Solliciteren

Wat kan ik doen?

Voedsel verbouwen kan op heel veel duurzame, gezonde en productieve manieren.

Je weet nu een beetje waar je eten vandaan komt en hoeveel aandacht en moeite er in wordt gestopt om het voor je te verbouwen. En je weet nu ook dat het anders kan. Iets veranderen is vaak lang niet zo moeilijk als het lijkt. Het begint bij jezelf. Misschien wil jij later - als je zelf boodschappen doet - of nu al - door je vader of moeder de dingen te vertellen die je nu weet - ook wat vaker voor eerlijk voedsel kiezen. Dus voor lekker en gezond eten waar de boer een eerlijke prijs voor krijgt en wat goed is voor jou, onze dieren én de aarde.

Wat kan je zelf nu al doen?

  • Meer lokale producten eten, dus zorgen dat je vader of moeder geen sugar snaps of peultjes uit Peru in het mandje gooit, maar gewoon iets wat in de buurt uit de grond is gekomen. Of vraag eens een keer naar een ‘vergeten groente’.
  • Minder vlees eten. Misschien ben je een vegetariër, dan kan je deze skippen. Als we met zijn allen minder vlees zouden eten, heeft dat een enorme positieve impact op de aarde. Maar dan heb je ook andere recepten nodig. Recepten waar wel vlees in zit maar, maar veel minder dan normaal en waarbij je dat toch helemaal niet mist. Gelukkig hebben we de bijzondere recepten van onze chef kok Nel, waar je ook nog wat bij kunt vertellen!
  • Minder weggooien
  • Expres kiezen voor ‘buitenbeentjes’ de “mislukte” groente in grappige vormen (waarom heten ze geen ‘leukertjes’?) Ze zijn nog goedkoper ook!
  • Eten rechtstreeks bij een boer bestellen die al experimenteert met strokenteelt of kijk eens op: www.herenboeren.nl

Wat doet Foodprint

Wij organiseren/ verzorgen de volgende activiteiten en maken de volgende producten:

Farmcamps / Evenementen

volgt.

Kooklessen / recepten

Wat zet jij in 2050 op tafel? Hier vind je een voorproefje van een paar unieke recepten, bedacht door onze favoriete chef-kok: Nel Schellekens. Recepten met maar een klein beetje vlees, met lokale en ‘vergeten’ groentes én recepten waar je oud eten mee op kunt pimpen. Zodat iedereen straks stijl achterover slaat van verbazing als ze zien wat jij hebt gedaan met de restjes. Ook zitten er een paar gekke (maar wel lekkere!) recepten bij. Chef-kok Nel houdt er niet van om dingen weg te gooien. Ze weet zelfs met dingen die normaal gesproken direct bij het groenafval terecht zouden komen (schilletjes bijvoorbeeld) iets heel bijzonders te maken. Gezond eten kan ook nog eens geweldig lekker smaken! Daar zorgt onze Nel wel voor!

Als je eenmaal Nels recepten hebt geproefd vergeet je dat nooit meer. Wat dacht je van…?

Hier komen een paar lekkere, bijzondere recepten van Nel Schellekens - volgt

  • Hier komen een paar lekkere, bijzondere recepten van Nel Schellekens - volgt
  • Kijk- en kookboeken nieuwe stijl

    volgt

    Games met unlock mogelijkheden en grappige weetjes

    volgt

    Winkeltje

    Hier verkopen we onder meer gezeefdrukte t-shirts met toffe prints en quotes van onze gebruikte karakters.

    Over Foodprint

    Stel je voor dat alle akkers waar nu maar één gewas op groeit om zouden worden getoverd in velden vol verschillende groentes, waar vlinders fladderen en het zoemt van de insecten. Dat het boerenland vol groene heggetjes zou staan waar dieren en insecten zich in kunnen verstoppen of achter verschuilen. Dat weidevogels weer in grote zwermen neerstrijken tussen de koeien, in weilanden vol veldbloemen en kruiden. Kortom dat de natuur weer terugkomt. Hoe tof zou dat zijn!

    Het mooie aan ons verhaal is dat dit geen toekomstdroom is. Het kan echt: genoeg gezond voedsel voor iedereen die in Nederland woont, een beter leven voor de dieren én de natuur de kans geven zich te herstellen. Het gebeurt namelijk nu al! En het levert ook nog een betere relatie tussen boeren en burgers op

    Wij geloven dat de wereld er mooier op wordt als we ons voedsel op een andere manier gaan produceren.. Onze droom is dat jij straks in 2050 voor jezelf en misschien wel voor jouw eigen kinderen lekkere en gezonde maaltijden kunt maken met bijna alleen maar ingrediënten die uit ons eigen land komen. Dat voelt goed. En dat smaakt nog beter!

    Ons team

    Foodprint wil graag een steentje bijdragen aan verandering in de landbouw door jou een eerlijk verhaal te vertellen over de manier waarop ons voedsel nu en in de toekomst wordt geproduceerd. Foodprint bestaat uit een team van mensen die niks leuker vinden dan jou aan het denken zetten en nieuwsgierig maken:

    Nel Schellekens

    Nel Schellekens

    Chef-kok met een missie

    Nel wil iedereen, die het maar horen, zien én weten wil, inspireren om na te denken over wát je eet. Ze kookt de gekste dingen en gelooft niet in weggooien.

    Imke de boer

    Prof. Dr. Ir. Imke de Boer

    Wetenschapper en verbinder

    Imkes leven draait om het delen van haar kennis over de landbouw van de toekomst en een duurzaam voedselsysteem. Ook vindt ze het belangrijk om de relatie tussen boer en burger te verbeteren.

    Annekarijn Overduin

    Annekarijn Overduin

    Kinderboekenschrijver

    Annekarijn wil mensen raken, nieuwsgierig maken, prikkelen. Of ze nou groot zijn of klein en of dat nu met een kinderboek is of met een bijzonder educatief programma. Het gaat haar om de beleving, om de verwondering.

    Jori van Boxtel

    Jori van Boxtel

    Illustrator

    In het werk van Jori is de natuur (en dieren in het bijzonder) een terugkerend thema. Als kunstenaar maakt ze onder andere muurschilderingen en ontwerpen voor gemeenten, scholen en ziekenhuizen.

    Twan van der Heijden

    Twan van der Heijden

    Oprichter

    Sinds de geboorte van zijn dochter is hij zich nog meer bewust van het feit dat we heel goed met de aarde mogen omspringen, zodat we hier nog heel veel generaties van kunnen genieten.

    Liesbeth Nusselder

    Liesbeth Nusselder

    Medeoprichter

    Liesbeth wil vol passie en met een berg energie bijdragen aan een gezondere wereld en houdt onze financiën in de gaten.

    Julia van Beuningen

    Julia van Beuningen

    Bestuur

    Julia is een natuurmens, creatieve duizendpoot, professioneel celliste en voormalig chef bij Ottolenghi.

    Maya Savelkoul

    Maya Savelkoul

    Bestuur

    Altijd op zoek naar mogelijkheden en manieren om zich in te zetten om de wereld mooier te maken.

    Frismedia

    Frismedia

    Digitaal

    Een duurzaam en innovatief webdesign bedrijf voor de ontwikkeling van de website en applicaties.

    Open

    Open

    Stagiaires / vrijwilligers

    We zijn altijd op zoek naar foodwriters, creativelingen, & andere enthousiastelingen gepassioneerd over voedselduurzaamheid, bewustwording & educatie voor kinderen, neem contact met ons op als je interesse hebt.

    Verantwoording

    Stichting Foodprint is opgericht op 24 februari 2016 te Naarden. De stichting kent een driekoppig bestuur:
    - Twan van der Heijden (voorzitter)
    - Liesbeth Nusselder (penningmeester)
    - Julia van Beuningen (secretaris)

    Het bestuur vergadert maandelijks en wordt gecontroleerd door de Raad van Toezicht. De stichting kent geen personeel en het bestuur werkt onbezoldigd (alleen onkosten worden vergoed). Hoewel de stichting in 2016 is opgericht heeft er tot 2020 nog geen activiteit plaatsgevonden noch financiële transacties. In 2020 is een bankrekening geopend op naam van de stichting en heeft er minimale activiteit plaatsgevonden (kosten betreffen met name illustraties, juridische kosten en kosten print- en drukwerk). De verkorte jaarrekening/ verslag (eindigd op boekjaar 31 December 2020) zal binnenkort op deze website worden gepubliceerd. De doelstelling, missie en visie alsmede onze verslaglegging met betrekking tot onze activiteiten zijn elders op deze website opgenomen, zie bijvoorbeeld 'ons verhaal'.